تأثیر نوسانات قیمت نفت خام بر رشد بخش صنعت و معدن در ایران

اهمیت بررسی دقیق تر اثرگذاری تغییرات قیمت انرژی و به ویژه نفت بر متغیرهای اقتصادی در وضعیت های مختلف اقتصادی، منجر به گسترش روزافزون مطالعات در این زمینه شده است. با توجه به نقش انرژی در اقتصاد ایران، نقش راهبردی ایران در تأمین نفت خام جهان و نوسانات متعدد در قیمت نفت، پژوهش حاضر به بررسی تأثیر نوسانات قیمت نفت خام بر رشد بخش صنعت و معدن و عوامل انتقال دهنده ی نوسانات قیمت نفت خام به بخش صنعت طی دوره ی زمانی 1389:4- 1367:1 می پردازد. بدین منظور، در این تحقیق ضمن مدل سازی اثرات نوسانات و به دست آوردن سری زمانی مربوط به همبستگی پویای بین قیمت نفت خام و رشد بخش صنعت و معدن با استفاده از مدل همبستگی شرطی پویا (dcc)، اثر شوک های نفتی با توجه به منشأ شوک های قیمت نفت (طرف تقاضا، طرف عرضه، یا تقاضای احتیاطی) مورد بررسی قرار می گیرد. سپس، متغیرهای کلان اقتصادی توضیح دهنده ی همبستگی پویای بین این دو متغیر با استفاده از مدل های تبدیل مارکف مورد بررسی قرار گرفته است. به طوری که پس از بررسی اثر واردات کل و سایر متغیرها، به منظور بررسی دقیق تر و انتخاب سیاست های مناسب، متغیر واردات واقعی به واردات واقعی کالاهای مصرفی، سرمایه ای و واسطه ای تفکیک شد. نتایج برآورد مدل dcc حاکی از آن است که بحران های غیراقتصادی همبستگی مثبت و فزاینده ای بین رشد بخش صنعت و معدن و قیمت نفت خام ایجاد می کنند؛ در حالی که بحران های اقتصادی همبستگی مثبت و نسبتاً ضعیف تری با تغییرات غیرهمسو با شوک نفتی، بین رشد بخش صنعت و معدن و قیمت نفت را در پی دارند. نتایج تخمین مدل تبدیل مارکف نیز نشان می دهد که با کنترل متغیرهای واردات واقعی کالاهای واسطه ای، سرمایه ای و مصرفی، مخارج مصرفی واقعی دولت، تورم و نرخ ارز موثر واقعی، متأثر از تغییرات قیمت نفت خام، اثرگذاری نوسانات قیمت نفت خام بر رشد بخش صنعت و معدن نیز قابل کنترل است.